Eigenlijk mogen ze niet, en dus doet de politie er weinig aan. “Daar moet u voor in Den Haag wezen”, meent de dienstdoende politietelefonist van 0900-8844. In eerste instantie begreep de agent mijn vraag niet eens: ‘Zijn fatbikes eigenlijk toegestaan? En mogen kinderen daar met een gang van 45 km/uur zonder helm mee door de stad racen? En zo nee, waarom wordt daar dan niet op gehandhaafd?’ Geïrriteerd: “We kunnen niet op alles handhaven. En wie zegt dat we dat niet doen?” Dat laatste stel ik vast, op basis van eigen waarneming en die van vele anderen.
Toegegeven, beetje provocerende vraag van mijn kant, maar de agent van de meldkamer antwoordde in eerste instantie met een sullig: “Wat is een fatbike? Die ken ik niet.” Oké, meer mensen kennen hem niet, maar bij de politie mag de term ‘fatbike’ inmiddels toch echt wel een belletje doen rinkelen. De agent aan de andere kant van de lijn klonk bovendien niet als een bejaarde boomer. Een fatbike is een soort oversized kinderfiets met een buddyseat i.p.v. een gewoon fietszadel en héél dikke bandjes, die ook behoorlijk wat kabaal maken als de ‘fiets’ op hoge snelheid voorbijkomt. En hard gaan ze! Als motorrijder hou ik ze makkelijk bij en zie steevast 45 km/uur op mijn teller als ik ze naast ze rij.
De fatbike is razend populair, want anders dan een gewone e-bike hoef je op een ‘dikke fiets’ nauwelijks te trappen. Waar een e-bike het trappen verlicht, lijkt een fatbike andersom te werken. Een paar slingers en de ‘fiets’ schiet naar voren. Ze worden zelfs met gashendel geleverd, als een echte bromfiets. Officieel mag een fatbike – een e-bike variant – niet harder dan 25 km/uur, maar in de praktijk halen de meeste met gemak de 45, de snelheid van een speed pedalec of een good old brommer/scooter. Alleen hebben die voertuigen een helm- en kentekenplicht en zijn goeddeels naar de rijbaan verbannen. De dikke jongensfiets niet, die mag (van de politie) overal rondscheuren én je hoeft niet eens een helm op.
Waarom die bolle banden? Iets met mountainbikes en ruw terrein. Uit Amerika overgewaaid… uiteraard, zoals al het dikmakend lekkers. Een soort big mac of – toepasselijker – een dubbele donut. Want hoewel bedacht als een soort tractor op twee wielen is de fatbike vooral in de stad handig, voor dikke luiwammesen en/of dik makende pizzabezorging. Jawel, fat is het nieuwe sportief. Op zich niks mis mee – iedereen moet zelf weten of hij zichzelf enigszins gezonde beweging gunt. Vervelend is alleen dat ze oerend hard gaan en dat de leeftijdsgrens/rijbewijseis voor scooters niet van toepassing is, zo beaamt de politie. Daarom zie je dus zoveel kinderen op die levensgevaarlijke dingen, want gevaarlijk zijn ze zonder meer.
Tja, daarvoor moet je dus in Den Haag zijn. Maar daar regeert de VVD, de partij van ‘alles moet kunnen, zolang er geld aan te verdienen valt’. En ook in progressieve kring is het angstvallig stil, want e-bikes zijn toch goed voor mens en milieu… toch?? Als vervanger van de auto… toch??? Of valt dat misschien een beetje tegen. Dream on, wensdenkende milieuvrienden. Zelfs de Fietsersbond lijkt zijn zogenaamd ‘groene’ vingers niet aan het batterijmonster met zijn brommerzadel en vette bandjes te willen branden. Want alles op twee of drie wielen is heilig, mits voorzien van trappers. Raggen door de buurten met druk verkeer en spelende kinderen of door het groen, met je dikke bandjes over de hei… moet kunnen. Toch, Fietsersbond?
Mijn verbazing betreft niet eens de fatbike zelf. Stiekem hou ik wel van innovaties als snelle, elektrische racertjes. In een gespecialiseerde e-fietswinkel in Bussum zag ik onlangs de meest fantasievolle e-bikes, vaak schitterend vormgegeven. Zo staat er een met een houten frame. Wat mij betreft had de helmplicht voor snorscooters ook niet gehoeven, liever had ik een verhoging van de leeftijdsgrens gezien naar 18 jaar. Maar wees s.v.p. eerlijk: accu’s zijn milieuverpesters. Zoals in milieukringen wordt gepleit voor minder vlees, zou ook hier het adagium moeten zijn: alleen een accu waar een accu echt nodig dan wel serieus handig is.
De Fietsersbond, verkeersdeskundigen en gemeentelijke overheden zouden er goed aan doen zich eens op het hoofd te krabben. Klopt de indeling in langzaam- en snelverkeer nog wel? Wordt het niet tijd om alle niet met louter lichaamskracht, of hooguit milde trapondersteuning voortgedreven twee- en driewielers naar de rijbaan te dirigeren? Laat dan ook die rare 25 km-grens maar varen. Op de rijweg zullen ze de automobilist dwingen om gas in te houden. Is dat erg? In veel stadsstraten is 30 km allang de norm. In Scandinavië kwam ik in enkele steden 40 km-borden tegen. Ook Delft schijnt daar voorstander van te zijn. Dat is voor gemotoriseerde twee- en meerwielers een net iets fijnere snelheid dan 30 en heft het snelheidsverschil met de scooter/brommer/fatbike en race-bakfiets op.
Ondertussen verwacht ik van de politie dat er wordt opgetreden. Opgevoerde fatbikes zijn verboden, ook al biedt de fietsen-/scooterhandel ze gretig aan. Standaard zijn ze van een 250 watt-motor voorzien, maar zwaardere motoren zijn volop verkrijgbaar en ook de ‘standaard’ fatbike is eenvoudig op te voeren. Zeker kinderen onder de zestien jaar op zo’n ding zou je standaard aan de kant moeten zetten, als wetsdienaar zijnde. Ik snap ouders sowieso niet die hun kroost zonder helm en bromfietservaring op zo’n snelheidsmonster zetten. Dit nog los van het feit dat ‘echt’ fietsen gezond is, op een fatbike zoeven is het tegendeel van gezond.
